BATI YAR | batyyar@mail.ru
Burulğan çempionat
Milli futbol çempionatının Premyer liqasında ikinci dövrə start götürdü. Birinci dövrə hadisələr burulğanında o qədər qarışıq, qeyri-sabit və ümumən o qədər ağır keçdi ki, elə bil bir çempionatlıq yol keçilib.
Ümumi mənzərəyə baxanda, bir komandanın - zirvədə qərar tutmuş "Qarabağ"ın sabitqədəm oyunu var. Bu da bəlkə zəruri təsadüfdəndir ki, tarixdə ilk dəfə avrokubok uğuruna sevinmək şansı yaranıb və milli səviyyədə rəqiblərdən yaranmış xal fərqi bir proloq, bir fürsətdir.
Lakin ikinci dövrə başlayar-başlamaz, tam rahatlaşmış, arxayınlaşmış "Qarabağ" mövsümün autsayderliyinə potensial namizəd olan "Qəbələ" ilə görüşdə iki xal itirdi. Əlbəttə, dəyişən və ya dəyişdirən böyük hadisə baş vermədi - komanda zirvəsində məğrurcasına tək dayanıb. Belə müəmmalı durumları olmasa, yəqin ki, bu məqamdan ona aşağı salmağa cürəti çatan olmayacaq. Bir sözlə, "Qarabağ" bu mövsüm özü-özü ilə yarışmaq fürsəti əldə edib. Yekunda çempion olsa da, olmasa da, səbəbkarı özü olacaq. İndi onun ikinci yerlə fərqi 8 xaldır, başqa sözlə üç qələbəyə bərabər məsafədədir. Yeri gəlmişkən, ikinci yerlə sonuncunu da elə bir o qədər, yəni 8 xal ayırır. Lakin xal fərqi eyni olsa da, xarakteri fərqlidir. Bu da məhz sabitliklə bağlıdır. Qalan 7 klubun hər biri o birinə badalaq vura-vura 8 xallıq tam əridə bilər.
Onların arasında ən sabit oyun göstərməyə iddialı və buna potensialı olan "Neftçi"dir. Hətta ikinci dövrənin açılış turu da göstərdi ki, böyük hesaba rəğmən, kollektiv üçün təhlükələr sovuşmayıb. Lakin əldə olunan qələbələr, yüksəldiyi ikincilik inam gətirə bilər və oyunçu səviyyəsi ilə strateji hədəfləri doğru müəyyən etsə, 8 xallıq fərqi aradan qaldırmasına böyük stimul əldə edə bilər. Bunun üçün mətbəx söhbətlərinə son qoymağı bacarmaq, heyəti toparlamaq lazımdır. Bir sözlə, bu iki komandanın əsas fərqi heyətin bişmiş taktiki çərçivələri ilə bağlıdır. "Neftçi" qəribə şəkildə sanki formalaşmaqda olan düzülüşü və sxematikliyini itirməklə yeni yol axtarışındadır və bu da şübhələrin təməlidir.
Maraqlıdır ki, bu gün ölkə çempioantında ilk üçlükdə yer almaq uğrunda mübarizə aparacağı gözlənilən iki klub hazırda "Qəbələ" ilə ən aşağı qatları paylaşır. Bu üç kollektivin qeyri-sabitliyinin ən əyani göstəricisi məşqçi qərarsızlığıdır. "Zirə"də bu mənada çox maraqlı və müəmmalı dürüm var - son belə addım Samir Abbasovun gedişidir.
Əlbəttə, "Səbail"lə "Sumqayıt"ın da əsas problemi oyunçuların potensial imkanlarının müəyyən edilməməsidir. Lakin hər iki halda məşqçi korpusu ilə bağlı məqam çox azdır. "Səbail"də bunu daha çox maliyyə burulğanı iddiası ilə əsaslandırılırsa, "Sumqayıt"da artıq illərin vərdişinə çevrilmiş və kök salmış psixoloji durum sözünü deyir. Onun formalaşması üçün lazım olan iki-üç güclü və idarəedici funksiyalı liderin tapılmasıdır.
Ümumən çempionat iştirakçılarının fiziki hazırlığı qəribə şəkildə elə ilk turlardan rəsmi oyunların tempi ilə artmaq əvəzinə geriləyir. Komandaları mənasızlaşdıran əsas elementlərdən biri müdaifəyə meyilli oyun xarakterinin də düzgün seçilməməsidir. Halbuki "ilk səhvə qədər" prinsipi ilə bunu normal şəkildə tətbiq etmək mükün deyil və təbii ki, qeyri-sabit nəticələrə də aparan budur. Yekun olaraq, elə bu natamamlığa görə hansısa inkişaf sürətindən danışmaq olmur.
Bəlkə də son tur istisna olmaqla bu mənada az-çox "Keşlə" irəlidədir. Komandanın orta oyun sürəti turdan tura maraq doğurur. Potensial əksərən normal şəkildə oyun ərzində xərclənir. Buna görə də imkanları da optmail dəyərləndirməyə yaxındır. Əslində, komanda oyunçu planında belə digər prinsipial rəqiblərindən irəlidə deyil. Diqqət çəkən məqam klubda müdafiədən hücuma doğru anlaşılan oyun sxeminin və dəst-xəttin formalaşmasıdır. Burada daha çox və məhz "dəst-xətt" anlayışı kluba məzmun və forma yaxınlığını gətirir. Təəssüf ki, elə "Sabah"la matçda bir-birinin ardınca rahatlıqla, arxayınlaşma, bəlkə də haradasa yorğunluğun gətirdiyi sayıqlığın itirilməsi ilə yaradılan hücum epizodlarının əldən verilməsi rəqibin istədiyi sonluğa yol açdı.
O da maraqlıdır ki, baş məşqçili dövründə, daha sonra köməkçisinin rəhbərliyi ilə, indi isə İqor Ponomaryovla "Sabah" bir-birindən fərqli templi, xətli, düzülüşlü oyun göstərib. Elə təkcə "Keşlə" ilə matçda üç-dörd tipli komandanı müşahidə etmək mümkün idi. Belə bir heyəti toparlamaq üçün məhz məşqçi əli lazımdır. Müqayisə üçün bu mənada "Zirə" daha öndə idi, lakin sükançı dəyişikliyi ilə indi buna yenidən başlamaq lazım gələcək.
UEFA-nın maliyyə vəsaitinə də qovuşmuş "Səbail"in bundan sonrakı halı maraqlı olacaq. "Sumqayıt"ın illərin axtarışlarına nə vaxt çatacağını müəyyən etmək hələlik çətindir. Bu dəfə komandanı çox maraqlı ampluada görmək olur. İndi məşqçi korpusu rəhbərliyinin etimadı və bir az da dəstəyi ilə əsas strateji hədəfləri düz müəyyən etməlidir. Sümqayıtlılar qoldan sonra tam geri çəkilmədən meydanda öz şərtlərini də diktə etməyə çalışdılar. Elə bu da dediklərimizə daha bir əsasdır. Deyərdim ki, buna səfi yerində olmayan "Səbail" də təkan verdi. İstənilən halda, belə məqamların cəmi komandaların simasını və perspektivini müəyyənləşdirməyə kömək edir.
Bax, beləcə, gördüyünüz kimi, bir klubdan danışanda, o birini ona tay tutur, bir oyundan söz açanda, mütləq bənzər təzadlar ortaya çıxarırıq. Deməli, bu yarışda kimin kimdən güclü olması prinsipi əsas deyil. Bəlkə fasilə nəyisə dəyişdi. Az qala mövsüm başlayandan qış fasiləsindən söz açırıq. Bu isə mövsümün burulğan içində olmasını və hələ də dəyişməyən mənzərə içində olduğunu göstərir. Qış fasiləsinə qədərsə gah o yana, ga da bu yana qanrılan klublardan hansısa yola düzlənsə, daha sürətlə finiş xəttində istədiyi məqama çatacaq.
BATI YAR
|
