.jpg)
BATI YAR | batyyar@mail.ru
Milli futbol çempionatının yeni ildə ilk turu, həm də ikinci dövrənin yekunu idi. Oyunlarda qeyri-adi heç nə baş vermədi. Əsas hadisə dövrənin tamamına doğru turnir cədvəli ön sıralarında, demək olar, qüvvələr nisbətinə uyğun vəziyyət yaranıb.
Aşağılarda bir qədər qeyri-adi durum var. "Sabah"ın son pillədə qərar tutması komandanın pandemiya şəraitində heyətini və oyun funksionallığını tam formalaşdıra bilməməsi ilə əlaqədardır. Məşqçi korpusu buna görə də optimal oyun formasını qura bilməyib. Lakin bunu yarışın bundan sonrakı dövrü üçün intriqa mənbəyi saymaq olar. Belə demək mümkünsə, əsas mübarizə hələ bundan sonra başlanacaq. Əlbəttə, virus səbəbilə turların təxirə düşməsini və qış fasiləsini də nəzərə alsaq, komandaların uyğunlaşması üçün hələ 3-4 tur gözləmək lazım gələcək. Daha sonra klubların həm optimal və həm də potensial imkanlarını ortaya qoyması dövrü başlamalıdır. Əks-təqdirdə, əsas vəzifələri yerinə yetirməyən klublarda böyük dəyişikliklər başlanmalıdır. Bu, məşqçi dəyişikliyi anlamına gəlməməlidir. Ötən illəri də süzgəcdən gətirib funksional klub anlayışına doğru addımlamaq lazımdır. Açığı, ötən müddətin özü də elita təmsilçilərindəki vəziyyətə qiymət vermək üçün yetərlidir. Lakin etik normalar qiymətləndirməni bir qədər ertələməyi tələb edir.
İki dövrənin yekunlarına onunla başlamaq lazımdır ki, mövsümün yekunları "Qarabağ"dan asılı olacaq. Çempion da çox şey itirib və hələ də itirməkdədir. Yerli səviyyədə bu elə də hiss olunmur. Amma təkcə "Sabah" və ondan da əvvəlki "Qəbələ" ilə görüşlər bunu bir daha təsdiqləyir. Komandanın oyun fəlsəfəsinə asta-asta yeni baxış gətirilməlidir. Ümumən, Azərbaycan klub futbolu liderlərinin mənfi cəhətlərindən biri də dünya futboluna dərin baxışdan uzaq olmalarıdır. Klublar hətta öz oyun təfəkkürünə uyğun yol, oyunçu seçmək iqtidarında deyillər. Son illərdə sükanı Qurban Qurbanova tapşırıb bu istiqamətdə əhəmiyyətli addımlar atmış "Qarabağ" da bu mənada möhkəmlənə bilmirsə, gələcəyi proqnozlaşdırmaq çox çətindir.
"Neftçi"də oyun planında yeni baş məşqçi ilə ilkin dəyişikliklər hiss olunur. Lakin problemlər də bitib-tükənmir. Əgər "Səbail"lə oyunda da bu özünü büruzə verirsə, qarşıda daha böyük işlər görülməlidir. Son illərin təcrübəsinə əsasən, bunun da dayanıqlı olması rəhbərliyin qərarlılığından asılı olacaq. Sabitlik üçün komandanın, ilk növbədə, ənənələrinə qayıtması lazımdır.
Yarışa bədbin notlarla başlasa da, indi yüksəlməkdə olan "Zirə" ilk üçlükdəki yerini bundan sonra möhkəmləndirə bilər. Komandanın liderlərlə başabaş mübarizə aparması üçün çatışmayan oyun sabitliyidir. Rəşad Sadıqovun məşqçilik karyerasına uğurla başlaması üçün hər bir əsas var. Qısa müddətdə təxmin edə biləcəyimiz oyun tərzini qismən tətbiq edə bilsə də, hələ görəcəyi çox iş də var. Doğrudur, onun üçün bu sınaq, isinmə hərəkətləri dövrüdür. Böyük məşqçilik yolunda Rəşad Sadıqovun ciddi qiymətini yay transferləri dövründə vermək olacaq. Bəlkə məhz o, istədiyi komandanı qurmaq üçün tarixi şansı qaçırmayacaq. Çünki artıq neçə ildir ki, "Zirə" komanda anlayışını formalaşdıran bir yolu, kursu seçə bilmir. Təkcə sükan arxasına gətirilən məşqçilərin üslub fərqləri də bunun bariz nümunəsidir. Bu qarışıqlığa son qoymaq zamanıdır. Yeri gəlmişkən, ötən dövrün ciddi transferini elə bu kollektiv edib. 23 yaşlı serbiyalı müdafiəçi, vətənində "Zlatibor"un formasını geyinən Nemanya Andelkoviçlə 2.5 illik müqavilə imzalanıb.
"Sumqayıt"dan çox bəhs etməyə lüzum yoxdur. Komandanın liderliyə yüksəldiyi kimi, mövqeyini tez əldən verməsi qanunauyğunluqdur. Durumunun əvvəldən bəlli olması onu yuxarılarla aşağıların arasında xüsusi yerdə saxlayır. Son turda "Keşlə"yə qalib gələn kollektiv ən azı yerini qorumaq üçün hər bir əsasa malikdir.
Komandanın transferləri də məhz buna şərait yaradır. "Neftçi"dən icarəyə götürülmüş Cabir Əmirli və İran "Peykan"ından qaytarılmış Mehdi Şərifidən sonra heyətə yenə Arazın o tayından Höccət Haqverdi, bundan savayı, Dmitri Nağıyev gətirilib. Bu oyunçuların qısa zamanda heyətə və oyun tərzinə uyğunlaşması komandanın mövsümü güclülər cərgəsində başa vurmasına şərait yarada bilər.
"Sumqayıt"ın seçdiyi yol, əslində, məqbul sayıla bilər. Çünki dünyada bu tip klubların eniş və yoxuşlarına rəğmən möhkəm özülü olur. Fəqət çatışmayan qarşıya uzunmüddətli vəzifələrin qoyularaq planlı və ardıcıl konsepsiya şəklində aparılmasıdır. Yoxsa bu yanaşma nə komandanın formalaşmasını, nə də onun strateji hədəflərini müəyyən etməyə imkan verməyəcək. Üstəlik, hesabatlılıq lazımdır. Belə tipli komandalar üçün bu çox vacibdir.
Bu gün aşağı zonada bir-birinə həm xal, həm də potensial durum baxımından yaxın olan klublar prinsipial rəqiblərdən çox da uzaq deyil. Autsayderliyə namizədlər də iki qrupa bölünür. Bir tərəfdə "Keşlə" və "Sabah" kimi, əslində, potensialı daha böyük olan kollektivlər, digər tərəfdə maliyyə və formalaşma durumu ürək açmayan "Qəbələ" və "Səbail" kimi komandaların eyni cəbhədə yarışması normaldır. Onların cari problemi oyunla bağlıdır. Bir tərəf üçün vahid strateji dəst-xəttin olmaması pərakəndəliyə aparır, digər yanda isə ümumi maliyyə durumunun diktə etdiyi dağınıqlıq var. Hər halda bu dördlükdə ikincilər inadı sayəsində özünü daha yaxşı sübut edir və ortaya qoyduqları oyun zaman-zaman heç liderlərdən də geri qalmır. "Qəbələ"də dəyişiklik yoxdur. Lakin "Səbail" 24 yaşlı gürcüstanlı hücumçu Luka İmnadzeni "Samtredia"dan alaraq mövsümün sonunadək heyətinə cəlb edib.
Digər tərəf üçün, heç olmasa, düzgün seçilmiş baxış lazımdır. Kollektivlərin formalaşmasına mane olan da budur. Onların dərdinin çarəsi konseptual inkişaf üçün zəmin yaradan fəlsəfənin seçimidir. Ənənə üzrə bu klublar yenə əsas diqqəti heyətin formalaşdırılmasını tamamlamağa yönəldiblər. Hələ "Keşlə" daha da irəli gedərək, növbəti baş məşqçini də yola salıb. Yunis Hüseynovu "Qəbələ"də sükan arxasında müəyyən təcrübəsi olan Sənan Qurbanov əvəz edib. Bunun nə faydası olacağını kimsə deyə bilməz. Lakin prinsipial olaraq, klub nə istədiyini müəyyən etməyincə vəziyyət belə olaraq da qalacaq. Müəyyən irəliləyişlər olacaq, sonar qəfil enişlərə çevriləcək. Bu arada "Keşlə" Anatole Abanq ("Şerif", Moldova) və Nicat Qurbanovdan ("Samtrediya", Gürcüstan) sonra Sadio Tunkaranı ("Narva Trans", Estoniya) Azərbaycana qaytarıb. "Sabah"da hələ sükançı yeniliyi yoxdur. Klub Bəxtiyar Həsənəlizadə, Arsen Ağcabəyovdan savayı, Tyemoko Fofananı ("İlves", Finlandiya) icarə əsasında heyətə cəlb edib.
Hər halda bir neçə turdan sonra komandalar finiş xəttinə doğru ilk ciddi addımları atmalıdırlar.
BATI YAR
|
