BATI YAR | batyyar@mail.ru
Niyə də gəlsin ki...
Futbolsuz meydana baxmağa?!"Qarabağ" futbol klubu builki Avropa macərasını bədbin notlarla başa vurdu. Buna qədər daim qarşısına favoritlər çıxan kollektiv bu dəfə bəlkə də hər bir ortababın arzuladığı bir qrupda yer almışdı. Belə anlarda, arzusuna çatanda isə bütün idman qəzəbini, hirsini ortaya qoyub, bir az da böyüməyə başladığı bir vaxtda, Azərbaycan azarkeşi bunun tam tərsini gördü.
"Qarabağ" belə bir şansı əldən verdi. Hələ və üstəlik, şansı ikiqat, üçqat artmışdı da. Çünki rəqiblərdən biri onu Çempionlar liqasından xaric edən idi. Həmin rəqibə məğlubiyyətin təsadüf olduğunu da göstərmək olardı, hirsi daha da böyüməli idi. Biri tərəfdən, artıq ikinci ildir yüksəlişdə olan daha birindən ehtiyatlanmaqla, ondan da həvəsli, üstün olduğunu şübhəsiz göstərməliydi. Amma fələk macal tapmamış, ulduzlaşmışlar meydanda deməli olduğunu, söz qəhrəmanlığı ilə dedi.
"Qarabağ" buna qədər deyə biləcəklərinin hamısını demişdi. Transferlərinə görə şübhəli vəziyyətdə olan, ardıcıl qazanılan qrup mərhələlərinə rəğmən böyümək istəməyən bir kollektivi nə dərəcədə təsəvvür etmək çətindirsə, Azərbaycan klublarının nümunəsində, bu dəfə bu klubları arxasınca aparmalı olan "Qarabağ"ın timsalında bunu müşahidə etmək lap asan oldu. Səbəb isə aydındır: komandalar arasında rəqabət yoxdur, deməli, bir iddia da yoxdur. Belə vəziyyətdə biznes struktur olmaq istəyi də yoxdur. Futbolu idarə edən qurum da buna şərait yaratmaq üçün bir vasitə, üsul tapa bilmir. Bir sözlə, dalana yetişmişik.
"Qarabağ"ın son oyunu ərəfəsində hər şey məlum idi. Son matç, sadəcə, prestij, özünə hörmət qarşılaşması olmalı, azarkeşlə görüşə, dəvətə çevrilməli idi. Arenaya azarkeşlərin çox gəlməyəcəyi aydın olsa belə, klub səhvlərini anlayıb, sanki ağızbaağız dolu arenadan sevənlərinə "qayıdın" sədası ilə səslənməli idi. Çünki incik düşmüş azarkeş qəlbini ovundurmaq o qədər də asan deyil. Üstəlik, qışın "soyuq qəlbi"nin öz nağılını diktə etməyə başladığı bir vaxtda, hələ bir gecənin çağlayan vaxtında azarkeşi stadiona aparan qüvvə böyüklüyü, əzəməti ilə seçilməlidir. Əminəm ki, həmin gecə Bakıya ən güclü klublardan biri də gəlsəydi, arena tam dolmayacaqdı. Bəlkə də azarkeşin hər zaman - şad gündə də, dar gündə də, sevimli komandasının yanında olması vacibdir. Lakin bunun üçün həmin komanda da dəstək verən azarkeşlərinə mənəvi zövq, qida, ümid vermək üçün hər şeyi ortaya qoymalıdır. Nəticə ilə olmasa belə, oyunla, sevgi ilə, əzmlə. Matç ərəfəsində isə buna cəhd də yox idisə, niyə azarkeş stadiona üz tutmalı idi? Elə tutmadı da.
5 minə yaxın azarkeşin timsalında "Qarabağ" bəlkə də arxasında bir ordunu hiss edib, dediymiz bu əzmi, sevgi və oyunu göstərsəydi, yəqin bu qədər danlaq obyekti olmazdı. Əgər meydana çıxarmağa həvəsli bir futbolçu yox idisə, meydanı yarışa sifariş edilmiş və ehtiyatda qalanlara vermək olardı ki, bəlkə onlarda bu sadaladıqlarımızı görmək ümidinə sığınaydıq.
Bəlkə bunu etsəydi, "Qarabağ" bu günə qədər ona dəstək vermiş azarkeşləri küsdürməzdi. Ümumən, yarışdan qopmuş və yarışda nəyəsə ümidi qalmasa da, "Qarabağ"ın hələ azarkeşinə mənəvi cavab borcu çoxdur. Ötən illərdə onun yanında olmuş, elə bu il də tək qoymayan azarkeşlər onun stimulu olmalıydı. Əvəzində, yerli səviyyədə belə nəinki ulduz, hətta ulduzcuq belə olmayanlara, özünü parlaq cism qismində görənlərə, hələ topu düz-əməlli qəbul edə bilməyib özünü as qismində görənlərə haqq qazandırmaq üçün "məyus idilər, sanki mövsüm onlar üçün bitmişdi" tipli və ya buna bənzər ifadələr, başqalarını demirəm, meydana gələn elə o 5-6 min nəfər üçün təhqir deyilmi?
Ayıbın sayğısızlıq həddini aşmaq heç bir kluba və onun rəsmisinə bu qədər yaraşmaz, məncə. Futbolsevərdən soruşmaq istəyirəm: "Siz üzrxahlıq eşitdinizmi?", yaxud "Bilirik ki, daha yüksək nəticəyə qadir idik. Ümidləri doğrultmadığımız üçün qınamayın" tipli bir açıqlama eşitdinizmi? Eşitmədik ki, daha sonra səsləndirəcəkləri və bəzilərinə haqq qazandırmağa çalışdıqları nağıllara da qulaq asaq. Məgər üzrxahlıq bu məqamda alicənablıq mesajı olmazdımı?
Yenə özünə haqq qazandırmaq istəyənlər sırasında, özünü qabağa verib səviyyə fərqindən, futbolda rəqabətsizlikdən danışanlar arasında bu ölkənin sayılıb-seçilən simalarının olması utancvericidir. Başqa sözlə, hələ boyunuzdan artıq tullanmadan alçaq dağların müəllifliyinə iddia etməyə başlamaq nə qədər doğrudur. Axı, həyatınızda ilk dəfə bir qış boyunca futbol oynamaq kimi böyük sevdanı nəyəsə dəyişdiyiniz bir vaxtda heç olmazsa, səssiz dayansaydınız, bəlkə də nəyəsə ümid olardı. Əvəzində sanki Madrid "Real"ı və ya başqa bir klubun üzvləri rolunda hədəfi qaçırıbmış kimi "məyus idilər, sanki mövsüm onlar üçün bitmişdi" tipli cümlələri qurmaq məncə asan deyil. Səbəbi də çox sadədir: onlar hətta bu halda kimin üçün meydana çıxdıqlarını anlayır, üzrxahlıq etmək zirvəsinə ucala bilirlər. Bunlar isə heç "araşdırıb, təhlil edəcəyik, nəticə çıxaracağıq" da deməyi özlərinə ar bilirlər elə bil. Aydındır, axı özlərini əvəzedilməzlərdən, azarkeşi isə möhtaclardan sanırlar.
Hələ sükançı, kapitan belə absurd ifadələr, cümlələr qurursa, deməli, bu ölkənin futbolu bərq vurur. Normalda iki-üç dəfə bir yarışda iştirak edən komanda, 3-4 demirəm, 5-6-cı dəfəni nəinki özü, hətta cürətlə bunu bütün Azərbaycan futbolu üçün uğur sayırsa, çox uzağa da getmək olmayacaq. Bunun da səbəbi budur: bir azacıq olsa belə, çəkinmək, utanmaq, ar etmək üçün əsas yoxdur. Fikirləşmir də ki, bunu o deyil, elə həmin azarkeş, bu futbolun tarixini yazan, statistikasını aparan, onun nəzəriyyəsini hazırlayanlar, bir sözlə, kənardan qiymət verənlər deməlidir. Meydanda top qovanın belə bir uğursuzluqdan sonra özünə və əməlinə tarixi qiymət verməsi absurddan başqa bir şey deyil.
Belə danışmağa haqları olduğunu düşünmək üçün onların darməqam əsas saydığı təməl var: onsuz da başa çatmaqda olan ilin qəhrəmanları sırasında özlərini görürlər və bilirlər ki, obyektivliyini itirmədiyini zənn edənlər onların adını çəkəcək: "kimi seçməlidirlər ki?!" düşüncə təfəkkürü qalib gəlir.
2019-cu ilə dönüb baxsaq, Avropa liqasının final oyununun gözəl təşkilatçılığı Azərbaycan futbolu üçün ülvi və tarixi bir məqam oldu. Amma meydanda nə milli, nə də klub səviyyəsində bir uğur gördük. Deməli, meydan qəhrəmanları olmayan bir ili başa vururuq.
Əminəm ki, hələ utanmadan bundan sonra oyunla heç bir cəhd göstərmədən stadionlara azarkeş səsləyəcəklər. İndi sizlərdən soruşmaq lazımdır: azarkeş və futbolsevər stadiona niyə gəlsin? - Futbolsuz, həvəssiz, cansız meydana, onun get-gedə örtüyü süniləşən örtüyünə baxmaq üçün?
Yəqin insanların futbolu arenadan niyə canlı izləmək istədiyini artıq bundan sonra klubların əvəzsizləşdirilmişlər, özlərini ulduz sayanlar, xəyalları səmalarda gəzişənlər, qazancı kifayət qədər çox olmaqla oyununa uyğun olmayan mükafatlar alanlar, bir matçla qəhrəmanlaşanlar, menecerlərinin köməyi ilə ərköyünləşənlər, amma öz üzərində işləmək, irəli atılmaq, həvəs göstərmək əvəzinə əyləncələrdən əskik olmayanlar indi düşünüb daşınsalar, bəlkə hansısa qənaətə gəldilər. Bəlkə nədənsə çəkindilər. Bəlkə özlərinə hörmət qoyub, hörmət qazanmağa başladılar. Bəlkə bundan sonra nəyəsə ümid verməyə əsas yaratdılar.
Yəqin indi müəyyən edə bilərlər ki, niyə vaxtilə çox qazanmayan futbolçular meydanda daha həvəsli görünürdülər. Əsla, bunun qazanca bağlılığı yoxdur. Sadəcə, mənəviyyatın daha böyük olduğu zamanların ictimai qınağından, tək bundan deyil, həm də adi azarkeşin sərt ifadəsindən, münasibətindən ar edir, çəkinirdilər. Məgər onlar bilmir və demirdilər ki, səviyyə fərqi var. Amma dilləri bu qədər bəzək-düzəkli sözlərlə dolmurdu. Səviyyə fərqini isə utanaraq dilə gətirirdilər. Onlar bir oyunluq böyük sensasiyalara imza atanda belə, sevincləri daha səmimi görünür, həmin gecənin ulduzu kimi, o gecənin bir həqiqət sabahının da yetişəcəyini bilir və başdan yuxarı tullanmır, böyük danışmırdılar. İndi isə uğursuzluğa da don geyindirmək dəbə minib.
Hə, son söz əvəzinə də bunu deyək: arada üzrxahlığın hələ ən böyük nəciblik olduğunu unutmayın, hazarat, meydanınıza dönün topunuzu qovun!
BATI YAR
|
